อุทยานแห่งชาติดอยหลวง
อุทยานแห่งชาติดอยหลวง
อุทยานแห่งชาติดอยหลวง มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในท้องที่อำเภอแม่สรวย อำเภอพาน อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง และอำเภอแม่ใจ อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา เป็นอุทยานแห่งชาติที่ได้ยกฐานะมาจากวนอุทยานน้ำตกจำปาทอง วนอุทยานน้ำตกผาเกล็ดนาค วนอุทยานน้ำตกปูแกง และวนอุทยานน้ำตกวังแก้ว รวม 4 แห่ง เป็นต้นน้ำของแม่น้ำวังและกว๊านพะเยา และมีสถานที่ท่องเที่ยวที่มีนักท่องเที่ยวนิยมอย่างมากอีกแห่งหนึ่งคือการเดินป่าพิชิตดอยหนอก ซึ่งเป็นยอดเขาที่อยู่ในเทือกเขาดอยหลวง มีลักษณะเป็นภูเขานูนขึ้นมาเป็นรูปคล้ายโหนกวัว เป็นภูเขาที่มีหน้าผาสูงรอบด้าน สามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจนจากเบื้องล่างทางทิศตะวันออกของกว๊านพะเยา หรือทิศเหนือริมถนนพหลโยธินไปทางจังหวัดเชียงราย การเดินทางไปเที่ยวดอยหนอก เริ่มต้นที่หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติดอยหลวงที่ 6 (น้ำตกจำปาทอง) ใช้เวลาในการเดินเท้าขึ้นสู่ยอดดอย ประมาณ 10 ชั่วโมง ซึ่งต้องใช้เวลาในการเดินไป-กลับ 2 วัน 1 คืน ระหว่างเส้นทางเดินจะมีโบราณสถานที่ครูบาศรีวิชัยเป็นผู้สร้างไว้ ชมพันธุไม้ กล้วยไม้ป่า ดูนก และผีเสื้อ และทิวทัศน์ที่งดงามมองเห็นกว๊านพะเยา ดูพระอาทิตย์ขึ้นในยามเช้า อุทยานแห่งชาติดอยหลวง มีพื้นที่ติดต่อเป็นผืนเดียวกัน มีสภาพธรรมชาติและจุดเด่นเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีความสวยงามมากแห่งหนึ่งของภาคเหนือ มีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 1,170 ตารางกิโลเมตร หรือ 731,250 ไร่ อุทยานแห่งชาติดอยหลวงได้ประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติ ลำดับที่ 61 ของประเทศไทย เมื่อวันที่ 16 เมษายน 2533
ที่มา : เอกสารบรรยายสรุปจังหวัดพะเยา
(ปรับปรุง : มกราคม 2559)