ป่าบ่อสิบสอง
ป่าบ่อสิบสอง ตั้งอยู่หมู่บ้านเกษตรพัฒนา หมู่ที่ 16 ต.บ้านต๋อม อ.เมือง จ.พะเยา มีลักษณะเป็นดอยหินทราย ป่าเต็งรัง มีพื้นที่ประมาณ 600 ไร่ อยู่ระหว่างกิ๋วเกี๋ยงกับกิ๋วหม้อต้อมบน สันดอยด้วน หรือ ดอยชมพู ที่เป็นสันลาดยาว มาจากเขตอำเภอพาน จังหวัดเชียงราย เอียงลาดต่ำจดลำน้ำอิงที่สถานีประมง และ บนลานหินจะปรากฏบ่อน้ำอยู่ จำนวน 12 บ่อ จะมีน้ำขังตลอดทั้งปี บริเวณขอบบ่อสิบสองจะมีร่องรอยลับคมมีด สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นสถานที่พักทัพของพ่อขุนจอมธรรม ซึ่งร่องรอยที่เกิดขึ้นน่าจะเกิดการลับคมมีด หอก ดาบ ของไพร่พลที่เกณฑ์มา บริเวณดังกล่าวยังมีบัลลังก์หินที่ชาวบ้านเรียกกันว่า “ที่นั่งฤาษี” คาดว่าน่าจะเป็นที่นั่งของพ่อขุนจอมธรรม สำหรับป่าหินบ่อสิบสองถือได้ว่า เป็นต้นน้ำลำธาร และแหล่งอาหารทางธรรมชาติ เช่น เห็ดและพืชผักป่าต่างๆ ของคนในชุมชนนอกจากนี้นักวิชาการได้สันนิษฐานว่าป่าหินบ่อสิบสองน่าจะเคยเป็นที่อยู่ของมนุษย์และสัตว์ป่าโบราณ เนื่องจากมีการพบขวานหิน ภาพเขียนแผ่นหิน หินที่มีลักษณะเป็นรูปไข่ขนาดใหญ่ เปลือกไข่ และ บ่อสิบสองบนลานหินคาดว่าจะเกิดจากรอยเท้าของสัตว์โบราณ บ่อสิบสอง ห่างจากตัวเมืองพะเยาเพียง 10 กม. สามารถเดินทางเข้าไปเที่ยวชมได้ 3 เส้นทาง โดยจากเส้นทางสายหลักถนนพหลโยธิน ลำปาง-เชียงราย แยกที่ 1 เลี้ยวขวาเข้าสี่แยกป่าแดง เลี้ยวซ้ายจะมีป้ายบอกทางเป็นระยะ แยกที่ 2 เลี้ยวขวาเข้าสี่แยกเทคนิคพะเยา เลี้ยวซ้ายจะมีป้ายบอกทางเป็นระยะ แยกที่ 3 เลี้ยวขวาเข้าแยกตลาดไปทางหมู่บ้านเกษตรพัฒนา หมู่ 16 ต.บ้านต๋อม อ.เมือง จ.พะเยา เลี้ยวขวาจะมีป้ายบอกทางเข้าป่าบ่อสิบสอง
ที่อยู่: หมู่ 16 ต.บ้านต๋อม อ.เมือง จ.พะเยา
เปิดให้เข้าเวลา: 5.00 น
ระยะทาง: ห่างจากกว้านพะเยาเพียง 14 กม.
พิกัด: 19.237731, 99.9029233
ที่มา : เอกสารบรรยายสรุปจังหวัดพะเยา (ปรับปรุง : มกราคม 2559)