วัดราชคฤห์
๑. ชื่อวัด : วัดราชคฤห์
พิกัดภูมิศาสตร์ : ละติจูด: ๑๙.๑๖๖๓๗๐๑ ลองติจูด: ๙๙.๙๐๑๐๔๒๖
ประเภทวัด : วัดราษฎร์
นิกาย : สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย
๒. ที่ตั้ง : เลขที่ ๔๖๐/๓ ตำบลเวียง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ติดกับศาลหลักเมืองพะเยา
๓. ประวัติความเป็นมา
วัดราชคฤห์ ด้านหน้าประตูทางเข้าจะเป็นประตูโขงขนาดใหญ่เป็นการก่ออิฐถือปูนมีรูปเทวดาปูนปั้น บนยอดมีรูปพรหมสี่หน้า ภายในวัดมีพระอุโบสถกว้างราวประมาณ ๒๐ เมตร ยาวเกือบ ๔๐ เมตร ภายในเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปหินทราย ลงรักปิดทอง งดงามองค์หนึ่งในล้านนา ด้านหลังพระอุโบสถเป็นองค์เจดีย์ทรงแปดเหลี่ยม ย่อมุมมีซุ้มจรนำทั้งสี่ทิศ บนเรือนธาตุมีเจดีย์บริวารทั้งสี่ด้าน องค์ระฆังของเจดีย์ฉาบด้วยสีทอง ทางประตูเข้าของกำแพงแก้วมีรูปปั้นสิงห์คู่ทั้งสี่ด้าน วัดราชคฤห์ สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๓ เดิมชาวบ้านเรียกว่า วัดใหม่ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา วันที่ ๒๗ กันยายน พ.ศ. ๒๔๘๑ และเคยเป็นที่จำพรรษาของพระราชวิริยสุนทร อดีตเจ้าคณะจังหวัดพะเยา
วัดราชคฤห์ แต่เดิมเป็นที่ตั้งของบริเวณวัดมหาพน ร่องรอยความเก่าแก่ของซากโบราณวัตถุและองค์พระเจดีย์ภายในบริเวณวัดมหาพน ต.เวียง อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา ยังคงหลงเหลือสภาพให้เห็นอย่างชัดเจน ถึงความเก่าแก่ของวัดแห่งนี้ ซึ่งจากประวัติศาสตร์ที่ถูกค้นพบ เป็นวัดโบราณที่มีอายุมากกว่า ๑,๓๐๐ ปี มีความเกี่ยวพันกับอาณาจักรสุโขทัย ครั้งเมื่อในอดีตเคยมีการต่อสู้กับอาณาจักร
สุโขทัย มีบันทึกว่า ได้นำเอาหลังคาวิหารของวัดแห่งนี้ซึ่งเป็นทองเหลือง นำมาหล่อเป็นอาวุธปืน เพื่อต่อสู้กับอาณาจักรสุโขทัยที่เข้ามารุกรานในขณะนั้น
๔. ความสำคัญของวัด
แต่เดิมเป็นที่ตั้งของบริเวณวัดมหาพน ร่องรอยความเก่าแก่ของซากโบราณวัตถุและองค์พระเจดีย์ภายในบริเวณวัดมหาพน ต.เวียง อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา ยังคงหลงเหลือสภาพให้เห็นอย่างชัดเจน ถึงความเก่าแก่ของวัดแห่งนี้ ซึ่งจากประวัติศาสตร์ที่ถูกค้นพบ เป็นวัดโบราณที่มีอายุมากกว่า ๑,๓๐๐ ปี มีความเกี่ยวพันกับอาณาจักรสุโขทัย ครั้งเมื่อในอดีตเคยมีการต่อสู้กับอาณาจักรสุโขทัย มีบันทึกว่า ได้นำเอาหลังคาวิหารของวัดแห่งนี้ซึ่งเป็นทองเหลือง นำมาหล่อเป็นอาวุธปืน เพื่อต่อสู้กับอาณาจักรสุโขทัยที่เข้ามารุกราน
๕. เจ้าอาวาส
พระครูวิสิทธิ์วรคุณ เจ้าอาวาสวัดราชคฤห์
๖. สิ่งสำคัญภายในวัด
ประตูโขง
ซุ้มประตูโขงเป็นซุ้มประตูทางเดินเข้าสู่วัด ประดับด้วยปูนปั้น นางฟ้าเทวดา พญานาค และดอกไม้ ลวดลายโดดเด่นสะดุดตา ยอดซุ้มประ
พระอุโบสถ
พระอุโบสถกว้างราวประมาณ ๒๐ เมตร ยาวเกือบ ๔๐ เมตร
พระพุทธรูปหินทราย ลงรักปิดทอง
พระประธานภายในพระอุโบสถ
เจดีย์วัดราชคฤห์
เจดีย์ทรงแปดเหลี่ยม ย่อมุมมีซุ้มจรนำทั้งสี่ทิศ บนเรือนธาตุมีเจดีย์บริวารทั้งสี่ด้าน องค์ระฆังของเจดีย์ฉาบด้วยสีทอง
ตูเป็นรูปพรหมสี่หน้า