วัดพระธาตุต้นฝาง
วัดพระธาตุต้นฝาง เป็นวัดเก่าแก่อายุเกือบ 700 ปี แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ ในท้องที่อำเภอปง ตั้งอยู่บ้านน้ำริน ตำบลขุนควร อำเภอปง จังหวัดพะเยา เป็นวัดเก่าแก่วัดหนึ่งในอำเภอปง สภาพก่อนเป็นวัดในปัจจุบัน เมื่อ 100 กว่าปีที่ผ่านมา พื้นที่ดังกล่าวเป็นป่าทึบไม่มีผู้คนอาศัย ต่อมาได้มีชาวบ้านได้อพยพโยกย้ายแหล่งทำมาหากิน จากจังหวัดน่าน เข้ามาตั้งหลักแหล่งในบริเวณ "สบน้ำขาม" (จุดบรรจบของลำน้ำควรกับลำน้ำขาม) ตั้งเป็นหมู่บ้าน บ้านสบขาม และบ้านนาอ้อม พื้นที่วัดพระธาตุต้นฝางจึงเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ชาวบ้านให้ความเคารพยำเกรง เรียกกันว่า "ดงป่ากรรม" (ก๋ำ หรือ กรรม คือ ห้าม ละเว้น) มีหอศาลเจ้าหลวงควร เป็นที่เคารพนับถือ ของชาวตำบลควรทั้งหมด ในดงป่ากรรม พบซากปรักหักพังของอิฐ พระพุทธรูปทั้ง หินทราย และ สัมฤทธิ์ เป็นจำนวนมาก ด้วยความชื่อที่ชาวบ้านถือปฏิบัติสืบต่อกันมา จึงไม่มีใครล่วงละเมิด นำสิ่งของเหล่านั้นออกจากพื้นที่ ดงป่ากรรม หากใครนำออกไปจะต้องได้รับอันเป็นไปต่าง ๆ นานา จนกาลเวลาล่วงสมัยมาจนถึงปัจจุบัน ก็ได้มีพระธุดง เข้าไปจำพรรษาอยู่ในดงป่ากรรม ปฏิบัติปัดกวาดพื้นที่รกร้าง สร้างเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม ด้วยพื้นที่ดังกล่าวเป็นวัดร้างเก่าแก่มานาน ในปี พ.ศ. 2541 บ้านสบขามได้แยกหมู่บ้านอกเป็น 2 หมู่ ตั้งบ้านน้ำริน เป็นหมู่ที่ 10 ตำบลขุนควร วัดพระธาตุต้นฝางจึงอยู่ในเขตของหมู่บ้านน้ำรินจนถึงปัจจุบัน